Twee keer denken

Vanuit het christelijk geloof ligt er een lijn naar morele bezinning. Behandel de ander zoals jezelf behandeld wilt worden, zegt Jezus in de Bergrede. Houd voor zover mogelijk vrede met iedereen, zegt Paulus . Dat heeft te maken met een levens-houding.Een gezindheid die in Christus Jezus was, zegt Paulus. Daarom past het bij het christelijk geloof om allereerst te bedenken waartoe volgens jou het evangelie aanmoedigt. Vervolgens denk je nóg een keer na  over wat haalbaar is en wijs is in de maatschappij waarin wij leven.

Zo heeft prof. Gerrit de Kruijf (deze week op 60 – jarige leeftijd overleden), hoogleraar in Leiden, college gegeven over ethiek en preekkunde. Kenmerkend in zijn methode is: ‘twee keer denken’ (Zie zijn boek Waakzaam en nuchter, 1994). Dat twee keer denken was voor prof. de Kruijf niet alleen praktisch (omdat er in de samenleving nu eenmaal ook andersdenkenden zijn) maar vooral principieel: deze samenleving is nog niet het Koninkrijk van God. Denken christenen alleen vanuit hun principes, dan is hun bijdrage nihil.

Dat geldt evenzeer als ze alleen denken vanuit het compromis.

Dus naast pragmatisch denken ook principieel blijven denken, anders verlies je de werkelijkheid van Gods Koninkrijk uit het oog.In het Nederlands Dagblad stond woensdag een mooi artikel over hem. Als hij diep van binnen en vanuit een heilig ontzag voor God zegt: “Natuurlijk hoop ik dat Gods liefde uiteindelijk zo groot is dat ook Gerrit en anderen mee mogen, maar dat is dan genade, geen zekerheid vooraf.”, dan denk ik stilletjes: al wie zijn vertrouwen op God stelt, zal niet beschaamd uitkomen.
Dat is geen zekerheid zomaar, maar een zekerheid voor onderweg als pelgrim. Een pelgrim weet van het Koninkrijk dat er nog niet is en de roeping die er al wel is. Wat je kunt en wat je aankunt wordt zo op elkaar betrokken.  De Bijbel is geen handleiding, omdat jij geen apparaat bent.

De Bijbel doet een beroep op je verantwoordelijkheid en geweten en rustig denken: je wordt aangesproken in jouw situatie, met jouw kunnen en kennen. En als je iets zou moeten wat je niet kunt en als je geweten dan opspeelt, weet dan: God is meer dan ons hart. Dat ’twee keer denken’ vind ik sterk.

Wat God vraagt en wat haalbaar is – dat streep je niet tegen elkaar weg, maar dat zijn de twee benen, waar je geestelijk op staat.

ds. W.J.W. Scheltens

P.S.: iedere zaterdag hoop ik voor de website van onze kerk een column te schrijven.