Kerstmis is er om te vieren

Het is een oude ingreep geweest: van het bestaande Zonnewendefeest een Christusfeest maken, omdat we de geboorte gaan vieren van wie het Licht der wereld is. Iemand sombert: dat is niet eerlijk – de kerk heeft het oude Zonnewendefeest afgepakt en veroverd! Het van oorsprong Germaanse Zonnewendefeest, ook bekend als Midwinterfeest of Joelfeest, was een traditioneel heidens offerfeest  dat plaatsvond bij volle maan rond 21 december, de kortste dag van het jaar. Dat feest duurde twaalf nachten. Er werd gedronken. Er werd een everzwijn geofferd op een joelvuur (dat is een brandende boomstam, yule log).

Het Zonnewendefeest werd gevierd ter ere van de godin Frey. Onder luid gejoel, het blazen van de midwinterhoorn en klokluiden werden boze geesten verjaagd en werden overleden voorvaderen en doden herdacht. Ook werd een brandend zonnerad rondgedraaid om de terugkerende zon te verwelkomen.

Dat is allemaal zorgvuldig bekeken bij de christelijke invulling! Zo komt onze huidige kerstboom voort uit de midwinterboom. Zo is het zonnerad overgegaan in de adventskrans. Bij het blazen van de midwinterhoorn wordt in sommige streken de geboorte van Jezus aangekondigd.

Kerst is het jongste feest, Pasen het oudste. In de geschiedenis van de kerk werd er steeds hemelser over Jezus gepraat. En midden
vierde eeuw werd de geboorte van Jezus een belangrijk feest: want het Woord is mens geworden en heeft onder ons gewoond! Alsof Lucas en Matteüs niet een spanning en emotie hebben laten zien, die bij Maria en Jozef ontstonden, toen het aangekondigde Kind van de belofte zich aandiende…

En sindsdien vieren we Kerst. Hoe vier je nu het beste Kerst? Ik denk met muziek en met het verhaal uit Lucas 2. Dat gebeurt ook in de kerk. Ook denk ik met gezelligheid in kaarsverlichting en met waxinelichtjes – om dankbaarheid te ervaren rond Jezus als het Licht der wereld. Engeltjes vind ik ook niet slecht, want het begon bij de herders midden in de nacht te dagen, toen de engel sprak over een Redder, de Messias, baby in een kribbe.

Een echt engeltje laat verwondering zien, omdat die het zelf ook niet heeft kunnen bedenken…    En een ster, omdat de wijzen vanaf de Eufraat en de Tigris kwamen naar Bethlehem: de ster van Bethlehem wijst op het Kind van Bethlehem. En het gaat om Hem. Ook bij ons, toch?

Ds. Scheltens

P.S.: iedere zaterdag hoop ik voor onze website een column te schrijven.